Συνέντευξη του Δημοσθένη Ευαγγελίδη στο my-Fitness.gr
Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που φιλοξενούμε στην ιστοσελίδα μας μια συνέντευξη του Δημοσθένη Ευαγγελίδη. Τον ευχαριστούμε ιδιαίτερα για την τιμή που μας έκανε και του ευχόμαστε κάθε επιτυχία στους επόμενους αγώνες, αλλά και στη ζωή του γενικότερα!
Λίγα λόγια για τον Δημοσθένη Ευαγγελίδη
1. Λίγα λόγια για το πώς ξεκίνησες να ασχολείσαι με τoν αθλητισμό και το στίβο; Σε τι ηλικία;
Ξεκίνησα στην 6η δημοτικού, νομίζω, όταν η Κατερίνα Δράκου, μετέπειτα προπονήτρια πολλών πρωταθλητών και των Παραολυμπιονικών Καραγιάννη και Δήμογλου, ήρθε στο δημοτικό μας ως γυμνάστρια. Μετά από λίγο καιρό κέρδισα το περιφερειακό πρωτάθλημα ανωμάλου δρόμου, γεγονός που με παρακίνησε σημαντικά. Μετά την Κ. Δράκου συνεργάστηκα με τον Αιμίλιο Χαδόλια, τον Χρήστο Πακαταρίδη, τον Γιάννη Θεμελίδη, ενώ τα τελευταία χρόνια προπονούμαι υπό την καθοδήγηση του Γιώργου Δούση. Καθένας τους με βοήθησε ιδιαίτερα. Το δελτίο μου στον Όμιλο Κλασικού Αθλητισμού Καβάλας, από το 1988, είναι αυτή τη στιγμή το δεύτερο σε «αρχαιότητα» από τους εν ενεργεία αθλητές, που αγωνίζονται σε πανελλήνιο διασυλλογικό επίπεδο (μετά από αυτό της Άννας Δάφτσου).
2. Εκτός από σπουδαίος αθλητής, είσαι ταυτόχρονα και επιστήμονας, ορθοπαιδικός. Αποτελείς λοιπόν ένα πρότυπο για πολλούς και κυρίως για τα νέα παιδιά. Πως κατάφερες να συνδυάσεις τη σκληρή προπόνηση με τη μελέτη, τόσο σαν μαθητής και μετέπειτα σαν φοιτητής, όσο και τώρα ως γιατρός;
Καταρχήν πρέπει να διευκρινίσω ότι δεν συνιστώ αυτό το συνδυασμό. Η εποχή μας απαιτεί εξειδίκευση και, αν κάποιος θέλει να πρωταγωνιστεί σε έναν τομέα, θα πρέπει να αφιερωθεί σε αυτόν. Αν διαλέξεις το «δύσκολο δρόμο», θα πρέπει να έχεις ένα περιβάλλον που σε στηρίζει και εμπνέεται από τους δικούς σου στόχους, να έχεις ιδιαίτερη προσήλωση σε αυτούς, εσωτερική παρακίνηση και όραμα, να είσαι ευέλικτος και να προσαρμόζεις το καθημερινό σου πρόγραμμα, να έχεις ξεκάθαρες προτεραιότητες, να αξιοποιείς το χρόνο σου στο μέγιστο, να εστιάζεις στις ποιοτικές προπονήσεις και να εκμεταλλεύεσαι στο έπακρο μαθήματα, ημερίδες, σεμινάρια ή συνέδρια που δίνουν συμπυκνωμένη γνώση, αντί πολύωρου διαβάσματος…
Σε αυτή την προσπάθεια, σε καμιά περίπτωση δεν μπορείς να τα καταφέρεις μόνος σου, γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν άνθρωποι που είτε θα σε απεμπλέξουν από τις απαιτήσεις της καθημερινότητας (η οικογένειά σου, συνήθως) είτε θα σε βοηθήσουν στην επίτευξη των στόχων σου και θα σε εμπνεύσουν, λειτουργώντας ως μέντορες (προπονητής, καθηγητές).
3. Πόσες φορές και πόσες ώρες τη βδομάδα προπονείσαι;
Δυστυχώς αναγκάζομαι να έχω μεγάλες ασυνέχειες στο πρόγραμμά μου, εναλλάσσοντας περιόδους αποχής και περιόδους προπόνησης. Στην καλύτερη περίπτωση, θα ακολουθήσω ένα συνεχές πρόγραμμα τρίμηνης προετοιμασίας για ένα μαραθώνιο, κάνοντας 5 – 6 προπονήσεις την εβδομάδα, καλύπτοντας 80 – 120km συνήθως. Δεν κάνω ποτέ διπλές προπονήσεις και τα περισσότερα χιλιόμετρα που έχω μετρήσει σε μια εβδομάδα είναι 136. Γενικά είμαι από τους μαραθωνοδρόμους που κάνουν σχετικά λίγα χιλιόμετρα (περίπου τα 2/3 ή τα μισά σε σχέση με τους άλλους αθλητές αυτού του επιπέδου), αλλά οπωσδήποτε με ευνοεί η μεγάλη προπονητική μου ηλικία, που σχετίζεται με βελτιωμένη δρομική οικονομία. Αντίθετα, η σχετικά μεγάλη βιολογική μου ηλικία (γεννημένος το 1976), με αναγκάζει να αποφεύγω πλέον τις μακροχρόνιες περιόδους αποχής. Παλιότερα δεν ήταν ασύνηθες να απέχω εντελώς από το τρέξιμο για δύο ή τρεις μήνες, αλλά πλέον δεν σταματάω για περισσότερες από 10 ή 20 ημέρες, γιατί κάθε φορά δυσκολεύομαι να επανέλθω...
Η ερώτηση σωστά αναφέρεται σε ώρες προπόνησης και όχι χιλιόμετρα, γιατί ο μέσος δρομέας αυτές θα πρέπει να έχει ως μέτρο σύγκρισης. Ένας δρομέας αγωνιστικού επιπέδου λέει ότι κάνει 35km ως long run, γιατί αυτό δεν θα του πάρει περισσότερο από 2 ώρες και 40’, συνήθως. Αν ο μέσος δρομέας δεν εστιάσει στις 2 ώρες και 40’ αλλά στα 35km, θα βρεθεί να τρέχει για 3 ή 3.5 ώρες, κάτι που είναι επικίνδυνο και δεν ωφελεί. Νομίζω ότι 8 – 12 ώρες προπόνησης την εβδομάδα είναι ένα ασφαλές και αποτελεσματικό πλαίσιο.
4. Τι θυσίες απαιτούνται για να γίνει κάποιος αθλητής όπως εσύ;
Συνήθως εμείς δεν τις βλέπουμε σαν «θυσίες», αλλά σαν φυσικές και λογικές συνέπειες των επιλογών μας. Το κακό είναι ότι, για τις δικές μας επιλογές, υποβάλλουμε και τους γύρω μας σε αντίστοιχες «θυσίες», όπως το να μας ανέχονται όταν είμαστε κουρασμένοι, τραυματισμένοι ή απόντες. Και, όταν τα πράγματα πηγαίνουν καλά, να εισπράττουμε εμείς όλους τους επαίνους, για τη δουλειά που κάναμε με την ανοχή των άλλων… Σίγουρα, ένας αθλητής αναγκάζεται να υποστεί πολλά, όπως η σχεδόν καθημερινή δέσμευση για παρουσία στην προπόνηση, οι πάρα πολλές ώρες που αφιερώνονται εκεί και η σωματική κούραση που συνεπάγονται. Όλα αυτά μπορεί να κάνουν έναν αθλητή μονοδιάστατο σαν προσωπικότητα και του στερούν τη δυνατότητα για άλλες δραστηριότητες, με πνευματικό ή κοινωνικό χαρακτήρα.
Προσωπικά θεωρώ ότι, αν δεν επένδυα τόσες ώρες στην προπόνηση, θα μπορούσα να είχα ήδη ακαδημαϊκή καριέρα, πέρα από τις μεταπτυχιακές σπουδές που έκανα και υπό τις παρούσες συνθήκες. Ευτυχώς, στην επιστήμη η ηλικία δεν είναι ιδιαίτερα περιοριστικός παράγοντας για την εξέλιξη κάποιου, όσο στον αθλητισμό. Αντίστοιχα, βέβαια, αν δεν περιοριζόμουν από το απαιτητικό πρόγραμμα σπουδών και τις δύσκολες συνθήκες εργασίας σε έναν τόσο ευαίσθητο τομέα όσο η υγεία, πιθανόν θα είχα περισσότερες συμμετοχές σε μεγάλες και διεθνείς διοργανώσεις, καθώς και την εμπειρία της συμμετοχής σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ή Ολυμπιακούς Αγώνες.
5. Πρότυπο σου;
Εμπνέομαι κυρίως από τους έλληνες πρωταθλητές που γνωρίζω προσωπικά και τους βλέπω να συνεχίζουν ακούραστοι, παρά τα ξεχωριστά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο καθένας. Σίγουρα οι μεγάλες προσωπικότητες του παγκόσμιου αθλητισμού αποτελούν παραδείγματα, ειδικά όσοι εξ αυτών καταφέρνουν να παραμένουν για χρόνια στην κορυφή, και μάλιστα σε αθλήματα όπως ο μαραθώνιος - όπου προετοιμάζεσαι μήνες για έναν αγώνα και η απόδοσή σου μπορεί να επηρεαστεί από δεκάδες εξωγενείς παράγοντες. Αλλά είναι δύσκολο να έχεις ως πρότυπο αυτούς τους υπεραθλητές, γιατί δεν μπορείς να ταυτιστείς μαζί τους.
6. Πώς είναι η διατροφή σου; Τρως πάντα βάση προγράμματος ή είσαι πιο ελαστικός;
Η διατροφή είναι ένα από τα αδύνατα σημεία μου. Δυστυχώς η φύση της δουλειάς, δεν επιτρέπει διατροφή βάσει προγράμματος (7 – 10 εφημερίες το μήνα τα 8 τελευταία χρόνια, σε κάθε εφημερία μένεις για περίπου 30 ώρες στο νοσοκομείο). Ευτυχώς, μεγάλωσα συμπεριλαμβάνοντας πάντα λαχανικά, φρούτα και προϊόντα ολικής άλεσης στη διατροφή μου, αλλά καταναλώνω αρκετά γλυκά και περισσότερα «κακά» λιπαρά, απ’ ό,τι θα έπρεπε. Γενικά, νομίζω ότι υπάρχει πλέον μια διατροφική παιδεία και -οι περισσότεροι από εμάς- ξέρουν τι θα έπρεπε να τρώνε αλλά δυσκολεύονται να το εφαρμόσουν. Η διατροφή έχει μεγαλύτερη σημασία όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο του αθλητή, αλλά όλοι μπορούν να επωφεληθούν τρώγοντας μη επεξεργασμένα προϊόντα, με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, με πολλές φυτικές ίνες, περιορίζοντας τα ζωικά λίπη και στηρίζοντας την καθημερινή διατροφή στα λαχανικά, τα φρούτα και τα όσπρια. Κλασική μεσογειακή διατροφή, δηλαδή. Όσον αφορά στην προπόνηση, να δίνεται ιδιαίτερη βάση στο γεύμα αποκατάστασης μετά την άσκηση, το οποίο θα πρέπει να περιλαμβάνει απλούς υδατάνθρακες και πρωτεΐνες, αρκετά υγρά, και να προσλαμβάνεται όσο το δυνατόν γρηγορότερα μετά το τέλος της προπόνησης, εντός 15 – 30’, αν είναι δυνατόν. Ένα ή δύο φρούτα, μια χούφτα ξηροί καρποί και ένα ποτήρι γάλα ή φυσικός χυμός είναι μια καλή πρόταση (όλα ή κάποια από αυτά, ανάλογα με την ένταση και τη διάρκεια της προπόνησης). Τέλος, όπως είναι γνωστό, τα συμπληρώματα διατροφής έχουν από ελάχιστη έως καμία θέση στη διατροφή, ειδικά για δρομείς μέσου επιπέδου.
7. Πώς μπορεί να ξεκινήσει κάποιος που ενδιαφέρεται να συμμετάσχει σε ένα Μαραθώνιο;
Σημαντικότερο, κατά την άποψή μου, είναι να έχει την καθοδήγηση από τους κατάλληλους ανθρώπους και μακροχρόνιο όραμα. Δύο συνηθισμένα λάθη των νέων δρομέων είναι: α) να θέλουν να βελτιωθούν πολύ γρήγορα, οδηγούμενοι σε τραυματισμούς και απογοήτευση όταν δεν εξελίσσονται όπως θα ήθελαν, και β) να κάνουν λάθος πράγματα, στηριζόμενοι σε μη επιστημονική καθοδήγηση, σπαταλώντας έτσι πολλές ώρες προπόνησης, και πάλι χωρίς το ανάλογο αποτέλεσμα και με κίνδυνο να τραυματιστούν. Κατά τη γνώμη μου, αν κάποιος είναι αποφασισμένος να ασχοληθεί σοβαρά, θα κερδίσει σε χρόνο, υγεία και επίδοση, αν εμπλακεί με κάποιον προπονητή. Πολλοί το θεωρούν υπερβολή, δεδομένου ότι είναι αρχάριοι και θεωρούν ότι δεν έχουν υψηλές απαιτήσεις, στην πραγματικότητα όμως η απειρία του αρχάριου κάνει αυτή την ανάγκη ακόμη πιο επιτακτική, μια και ένας πιο έμπειρος δρομέας (μπορεί να) ξέρει ήδη κάποιες βασικές αρχές. Γενικά, νομίζω ότι κάθε υγιής άνθρωπος, που βρίσκεται σε μια λογική ηλικία (πχ κάτω από τα 55 -60), μπορεί να τερματίσει σε έναν μαραθώνιο μετά από ένα χρόνο συστηματικής ενασχόλησης.
8. Τι νομίζεις ότι είναι πιο σημαντικό στο Μαραθώνιο;
Με μια λέξη θα έλεγα η θέληση, μια και αυτή θα σε οδηγήσει στο να κάνεις όλα τα απαραίτητα βήματα προς την επιτυχία. Ένας αθλητής που θέλει μόνο να συμμετάσχει και να τερματίσει, δεν υπάρχει περίπτωση να μην τα καταφέρει εφόσον έχει κάνει επαρκή προετοιμασία, η οποία συνίσταται στη συσσώρευση πολλών ωρών αργού τρεξίματος, άρα όχι κάτι ιδιαίτερα δύσκολο ή απαιτητικό (όπως η προπόνηση υψηλής έντασης ή η προπόνηση τεχνικής). Το αργό τρέξιμο βελτιώνει την αερόβια ικανότητα του αθλητή, που είναι η βάση για το μαραθώνιο. Από την άλλη, ένας αθλητής αγωνιστικού επιπέδου θα πρέπει να έχει πολλά χαρακτηριστικά, μερικά από τα οποία δεν επιδέχονται παρά ελάχιστη βελτίωση, αλλά –ειδικά στο μαραθώνιο- είναι πολύ πιο καθοριστική η σημασία της σκληρής δουλειάς και λιγότερο περιοριστική η ύπαρξη ή όχι ταλέντου. Σε γενικές γραμμές η απόδοση θα είναι ανάλογη των χιλιομέτρων, αρκεί κάποιος να καταφέρει να μείνει μακριά από τραυματισμούς παρά τη σκληρή προπόνηση, και αυτό δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο…
9. Η προπόνηση με βάρη έχει θέση στο πρόγραμμα ενός δρομέα μεγάλων αποστάσεων;
Παρότι δεν συμφωνούν όλοι στην προπόνηση με βάρη, σχεδόν όλοι συμφωνούν ότι η δύναμη έχει σημαντική θέση στην προπόνηση των δρομέων αντοχής, κυρίως στην πρόληψη τραυματισμών και δευτερευόντως στην απόδοση. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στα ισχία, τον κορμό και τα κάτω άκρα. Διάφοροι προπονητές την καλλιεργούν με διαφορετικό τρόπο, και πιο «φιλικοί» τρόποι για τους δρομείς είναι το τρέξιμο σε ανηφόρες, οι ασκήσεις με το βάρος του σώματος και οι πλειομετρικές ασκήσεις. Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται ότι ακόμη και μόνο μια φορά την εβδομάδα μπορεί να βοηθήσει, ενώ οι δύο είναι σίγουρα επαρκείς, αρκεί να δίνεται μεγαλύτερη σημασία στις πολλές επαναλήψεις (12 – 20, για 2-5 σετ) και λιγότερο στη μεγάλη αντίσταση.
10. Έχουν βγει κατά καιρούς έρευνες που υποστηρίζουν ότι το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων, δύναται μακροχρόνια να προκαλέσει προβλήματα στη καρδιά. Ποια η γνώμη σου και ως γιατρός σε αυτό το θέμα;
Αν και δεν άπτεται της ειδικότητάς μου, μπορώ να πω δύο πράγματα: α) όλοι οι δρομείς, και κυρίως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία (πάνω από 40 ετών, οι οποίοι και αποτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι της δρομικής κοινότητας σήμερα), θα πρέπει να υποβάλλονται σε εξειδικευμένο καρδιολογικό έλεγχο κάθε χρόνο, κατά προτίμηση από συνάδελφο με εμπειρία στην αθλητική καρδιολογία. Κατά περίπτωση χρειάζεται έλεγχος βάσει ιστορικού και κλινικής εξέτασης, ο οποίος μπορεί να περιλαμβάνει ηλεκτροκαρδιογράφημα, υπερηχοκαρδιογράφημα και τεστ κοπώσεως, το οποίο πολλοί αμελούν, θεωρώντας επαρκές «τεστ κοπώσεως» την καθημερινή τους προπόνηση. β) Σε γενικές γραμμές το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων είναι εντελώς ασφαλές για την καρδιά, και μελέτες που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας αφορούσαν δρομείς υπεραποστάσεων σχετικά υψηλού επιπέδου, με μεγάλη προπονητική ηλικία και δυσθεώρητο όγκο προπόνησης. Οι περισσότεροι μέσοι δρομείς δεν θα εμφανίσουν παρά λίγες προσαρμογές στην καρδιά τους, ακόμη και μετά από χρόνια ενασχόλησης.
11. Τι συμβουλές θα έδινες σε έναν αρχάριο;
Να βρει προπονητή και να τον εμπιστεύεται, να έχει υπομονή και να μη βιάζεται να δει αποτελέσματα, να απολαμβάνει τη διαδικασία της προπόνησης, να θέτει υψηλούς αλλά μακροχρόνιους και ρεαλιστικούς στόχους, και να μην αφήσει τη ματαιοδοξία για βελτίωση του ατομικού του ρεκόρ να του στερήσει την πραγματική ζωή!
12. Τι θα συμβούλευες τα νέα παιδιά;
Να επιλέξουν κατά το δυνατό νωρίς κάποιο πεδίο και να προσπαθήσουν να διακριθούν σε αυτό, εάν τους ενδιαφέρει ο πρωταθλητισμός σε αθλητικό ή οποιοδήποτε άλλο τομέα (επιστημονικό, επιχειρηματικό). Αν δεν τους ενδιαφέρουν οι διακρίσεις, να προσπαθήσουν να γίνουν πολύπλευρες, ανοιχτόμυαλες προσωπικότητες, με πολλές εμπειρίες. Επίσης, να θυμούνται ότι η λάμψη των πρωταθλητών ίσως είναι επίπλαστη σε μεγάλο βαθμό, μια και ελάχιστοι αθλητές προσφέρουν τόσα στην κοινωνία όσα ένας υπεύθυνος και καταρτισμένος λειτουργός, ένας αποτελεσματικός υπάλληλος, ένας τίμιος επαγγελματίας, ένας εθελοντής σε κάποιο κοινωφελές πρόγραμμα, κτλ.
13. Τα μελλοντικά σου σχέδια;
Τα τελευταία χρόνια σχεδιάζω τα πάντα με γνώμονα την επιστημονική μου εξέλιξη και την οικογένειά μου. Αυτή την περίοδο βρίσκομαι με υποτροφία στη Γερμανία για μετεκπαίδευση και στη συνέχεια θα προσπαθήσω να κάνω κάποια εξειδίκευση και να δουλέψω στην Αγγλία. Δεδομένης αυτής της μεταβατικής και ρευστής κατάστασης, δεν έχω εντελώς σαφή αγωνιστικά σχέδια, αλλά θα προσπαθήσω να τρέξω στον Κλασικό Μαραθώνιο της Αθήνας (όπου διεξάγεται και το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Μαραθωνίου), ανεξαρτήτως της αγωνιστικής κατάστασης στην οποία θα βρίσκομαι. Μετά από αυτό, και λόγω των αυξημένων υποχρεώσεων, ίσως συμμετάσχω σε κάποιο μεγάλο μαραθώνιο του εξωτερικού την άνοιξη, επίσης χωρίς αγωνιστικές επιδιώξεις, στα πλαίσια του λεγόμενου «αθλητικού τουρισμού»!
14. Κάτι τελευταίο που θα ήθελες να πεις στον κόσμο του my-Fitness.gr;
Καταρχήν συγνώμη που μακρηγόρησα! Δευτερευόντως, έχοντας γνωρίσει προσωπικά πολλούς σπουδαίους αθλητές, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι, ακόμη και για τους καλύτερους, ο δρόμος είναι γεμάτος προβλήματα που πρέπει να επιλύσουν μόνοι τους. Γι’ αυτό και, κάθε ένας από εμάς, πρέπει να δεσμεύεται απέναντι στον εαυτό του και να ασκείται, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες ανεξαρτήτως των προβλημάτων. Η άσκηση είναι από τα μεγαλύτερα δώρα που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό σας, με αναρίθμητα οφέλη σε πολλά επίπεδα, και το τρέξιμο αποτελεί μια αυτόματη, φυσική δραστηριότητα με ελάχιστες απαιτήσεις. Καλά χιλιόμετρα!
my-Fitness.gr